Antwoord op leervraag 7

Welke soorten anticonceptiemiddelen kunnen tieners gebruiken?







Condooms EN de pil: de veiligste optie
Is je kind bezig met zijn eerste seksuele ervaringen? Niet alle voorbehoedmiddelen zijn even geschikt voor jongeren. Hier kun je lezen welke middelen vrouwenartsen aanraden voor tieners en welke ze afraden. Leg je kind in elk geval uit dat het condoom de enige methode is waarmee het beschermd wordt tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) en aids.
Geschikte voorbehoedmiddelen
Condoom  
Alleen condooms bieden bescherming tegen ongewenste zwangerschappen, seksueel overdraagbare aandoeningen en aids. Ze hebben nauwelijks bijwerkingen – latexallergie komt zelden voor – en bieden vooral jongens de mogelijkheid om zelf een voorbehoedmiddel te gebruiken. Condooms mogen niet worden gebruikt in combinatie met glijmiddelen waarin vetten zijn verwerkt, crèmes of chemische voorbehoedmiddelen. Maar het is helemaal niet zo eenvoudig om veilig met een condoom om te gaan, daarom kunnen tieners het beste eerst een keer 'droog' oefenen. Want als condooms verkeerd worden gebruikt, zijn ze niet veilig. In combinatie met een hormonaal voorbehoedmiddel kunnen jongeren zichzelf 'dubbel' beschermen.
De pil
De hormonen die in de anticonceptiepil zijn verwerkt, zorgen ervoor dat er geen eicellen rijpen. De pil is praktisch en daarom erg populair, maar heeft wel een aantal bijwerkingen, onder andere hoofdpijn. Om te zorgen voor afdoende bescherming moet de pil volgens voorschrift en ook trouw worden geslikt. Misschien kun je je dochter daar in het begin bij helpen, totdat ze er zelf meer ervaring mee heeft. Ziektekostenverzekeringen hebben de pil in het basispakket opgenomen, maar let op je eigen risico. De pil beschermt niet tegen soa's.
De minipil
In tegenstelling tot de ‘gewone’ pil bevat de minipil geen oestrogeen, maar alleen progesteron, dat zorgt voor de vorming van een slijmprop voor de baarmoedermond. De minipil moet bijzonder nauwkeurig worden geslikt – steeds op hetzelfde tijdstip – elke dag van de maand, zonder onderbreking. Als de minipil meer dan drie uur te laat wordt ingenomen, daalt de beschermende functie al aanzienlijk. De maandelijkse bloeding wordt vaak onregelmatig, er kan ook tussentijds bloedverlies optreden en sommige vrouwen klagen over gespannen borsten, hoofdpijn, stemmingswisselingen of geen zin in seks. De minipil beschermt niet tegen soa's.
Geschikte voorbehoedmiddelen
Hormoonimplantaat
Dit is een klein staafje van kunststof dat door een arts in de bovenarm onderhuids wordt aangebracht. Daar geeft het drie jaar lang hormonen af die, net als bij de anticonceptiepil, voorkomen dat eicellen gaan rijpen. Het hormoonstaafje is geschikt voor vrouwen die het hormoon oestrogeen niet goed verdragen, bovendien hoeven ze niet bang te zijn dat ze een pil vergeten in te nemen. Mogelijke bijwerkingen zijn onder andere pukkels, hoofdpijn, depressie en relatief vaak menstruatiestoringen. Het implantaat beschermt niet tegen soa's.










Hormoonpleisters
Net als de pil voorkomt deze hormoonmethode de maandelijkse eisprong. De pleister is 4,5 x 4,5 cm groot en wordt steeds voor zeven dagen op de huid geplakt. Na drie weken volgt een onderbreking van een week. Aangezien de hormonen via de huid worden opgenomen, is deze methode bijzonder geschikt voor vrouwen die snel moeten braken of regelmatig diarree hebben. De pleister kan irritatie van de huid veroorzaken, maar die is zelden zo ernstig dat de pleister niet langer kan worden gedragen. Sommige meisjes vinden het echter onprettig om zomers met een pleister in bikini te lopen. De hormoonpleister beschermt niet tegen soa's.
Spiraal/Mirena 
De arts plaatst een klein stukje kunststof in de baarmoeder. Hier blijft het spiraal vijf jaar zitten en verhindert niet alleen dat zaadcellen verder omhoog komen, maar ook dat bevruchte eicellen innestelen. Er zijn koper- en hormoonspiralen, die elk een eigen werking hebben. Bijwerkingen kunnen onder andere een zwaardere menstruatie zijn en een verhoogd risico op ontsteking van de eileiders. Vrouwen die al een kind hebben gebaard verdragen de spiraal beter, maar dat is nog geen reden om dit voorbehoedmiddel niet voor te schrijven aan jonge vrouwen. Het is wel verstandig om van te voren goed advies in te winnen.  Het spiraal of de mirena beschermt niet tegen soa's.
Vaginale ring (Nuvaring)
De zachte kunststof ring wordt in de schede geplaatst, waar hij voortdurend hormonen afgeeft. Na 21 dagen wordt de ring verwijderd en in de stopweek krijgen vrouwen hun maandelijkse bloeding. In tegenstelling tot de pil biedt de vaginale ring juist bescherming voor vrouwen die aan maag- of darmaandoeningen lijden, die vaak moeten overgeven of die last hebben van diarree. De ring heeft vergelijkbare bijwerkingen als de anticonceptiepil. Sommige vrouwen kunnen last krijgen van irritaties in de vagina en extra vloeiingen. De ring beschermt niet tegen soa's.
Alleen voor geoefende gebruikers
Femcap of portio-kapje
Dit voorbehoedmiddel bedekt de baarmoederhals en kan, anders dan bij een condoom, al ruim voor het geslachtsverkeer worden ingebracht. Zo wordt voorkomen dat bij het voorspel al zaadcellen die met de vagina in aanraking zijn geweest in de baarmoeder terechtkomen. Het portio-kapje dient te worden gebruikt met een zaaddodende pasta of crème. Voor het op juiste wijze inbrengen van het kapje is enige oefening vereist. Vrouwen kunnen het beste eerst leren hun baarmoederhals te bevoelen, zodat ze later kunnen controleren of het kapje op de juiste plek zit. Na een gewenningsfase is het gebruik van het kapje meestal eenvoudig. Het kapje beschermt niet tegen soa's.
Ongeschikte voorbehoedmiddelen
De prikpil
De prikpil is vanwege de bijwerkingen niet direct geschikt voor jonge meiden, omdat dit middel bijvoorbeeld de botdichtheid beïnvloedt.  Het geneesmiddel wordt door een arts geïnjecteerd en zorgt er drie maanden lang voor dat er geen eicellen rijpen. Er bestaat ook een prikpil voor 1 maand. Net als bij de gewone pil hebben de hormonen van de prikpil een effect op de eigen hormoonhuishouding in het lichaam en dus ook op de cyclus. Onaangename bijwerkingen, het uitblijven van de menstruatie of juist tussentijdse bloedingen komen vooral bij de prikpil regelmatig voor. De prikpil beschermt niet tegen soa's.
Pessarium 

Het valt helemaal niet mee om het pessarium in te brengen. Alleen als het op juiste wijze wordt aangemeten en gebruikt - in combinatie met zaaddodende pasta - is het een veilig voorbehoedmiddel. Daarom moet het door een deskundige worden aangemeten, die de vrouw bovendien uitgebreid kan adviseren. Na een bevalling, een miskraam of een verandering in gewicht van meer dan 5 kilo dient de omvang opnieuw te worden gecontroleerd. De gel kan zorgen voor een onprettig warm of branderig gevoel, in zeldzame gevallen kan irritatie aan de urineleiders of een latexallergie ontstaan. Het pessarium beschermt niet tegen soa's.
Natuurlijke voorbehoedmiddelen
De basis is een zorgvuldige en aanhoudende controle van het eigen lichaam, en dan vooral van de eigen cyclus. Daarom is deze methode niet geschikt voor meisjes, omdat hun cyclus vaak nog onregelmatig is. Alleen met enige ervaring kun je uit de lichaamstemperatuur, de samenstelling van het baarmoederhalsslijmvlies of de opening van de baarmoedermond het tijdstip van de eisprong afleiden. Ook speciale computerprogramma’s die de controle van de cyclus kunnen overnemen, zijn voor jonge vrouwen niet aan te bevelen. Deze methode is ook voor volwassen vrouwen niet geheel veilig en dus ongeschikt als je absoluut geen kinderen wil. De natuurlijke methode beschermt niet tegen soa's.
Chemische voorbehoedmiddelen
Het uitsluitend gebruiken van chemische voorbehoedmiddelen is zeer onveilig en daarom absoluut af te raden. Zetpillen, tabletten, crèmes of gels hebben een zaaddodende werking en worden voorafgaand aan het geslachtsverkeer in de vagina ingebracht. Daar kan een onprettig warm of branderig gevoel ontstaan, overigens ook aan de penis, en soms treedt er beschadiging van de slijmvliezen in de vagina op of zelfs een vaginale ontsteking. Deze zaaddodende pasta's moeten uitsluitend met een pessarium worden gecombineerd en absoluut niet met een condoom, omdat het condoom daarvan poreus kan worden. Chemische middelen beschermen niet tegen soa's.
Vrouwencondoom  
Dit is de enige methode waarmee vrouwen zichzelf kunnen beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Een vrouwencondoom bekleedt de vagina als een tweede huid en kan, in tegenstelling tot een condoom voor mannen, al worden ingebracht voordat de penis stijf wordt en hoeft ook niet direct na de zaadlozing te worden verwijderd. Het is niet mogelijk om een eenduidige uitspraak te doen over de veiligheid van het vrouwencondoom als voorbehoedmiddel, maar het wordt als relatief onveilig beschouwd en voor de juiste toepassing is ook enige handigheid vereist. Daarom kan het vrouwencondoom beter niet door jonge meisjes worden gebruikt.
Meer informatie
Uitgebreide informatie over verschillende voorbehoedmiddelen kun je vinden op: 
Deze site geeft veel informatie en een test om te zien welke methode bij je past. 
De Rutgers-Nissogroep is het kenniscentrum voor seksualiteit
Voor jongeren is er Sense, een site over seksualiteit in opdracht van het Ministerie van VWS


http://www.dievanmij.nl/puberteit/Anticonceptie-geschikt-voor-tieners.html?page=1